Πετρελαιοκηλίδες



Το πετρέλαιο είναι μίγμα πολλών χημικών ενώσεων. Οι περισσότερες από αυτές αποτελούνται από άνθρακα και υδρογόνο και ονομάζονται υδρογονάνθρακες. Σχηματίστηκε από πλαγκτόν και άλλους μικροοργανισμούς, οι οποίοι καταπλακώθηκαν από πετρώματα κατά τις παλαιότερες γεωλογικές περιόδους. Συσσωρεύτηκαν σε ορισμένες περιοχές του στερεού φλοιού της γης (κοιτάσματα) και υπό την επίδραση υψηλών πιέσεων και θερμοκρασιών και με την πάροδο εκατομμυρίων ετών μετατράπηκαν στις οργανικές ενώσεις που αποτελούν το πετρέλαιο.
Οι επιπτώσεις από την έκχυση πετρελαίου στο θαλάσσιο περιβάλλον (πετρελαιοκηλίδες) είναι:
1) Μείωση της διαπερατότητας του φωτός που μπορεί να φτάσει μέχρι 90% σε βάθος 2 μέτρων κάτω από τη στιβάδα πετρελαίου, σε σύγκριση με μη ρυπασμένες, από πετρέλαιο περιοχές. Έτσι αναστέλλεται η φωτοσύνθεση των θαλασσίων φυτών.
2) Μειώνεται η δυνατότητα διάλυσης ατμοσφαιρικού οξυγόνου στο νερό, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται ασφυκτικές καταστάσεις για τη βιοκοινωνία.
3) Όταν τα φτερά των θαλασσινών πουλιών ρυπαίνονται με πετρέλαιο, τότε αυτά χάνουν την μόνωσή τους, επειδή οι ενώσεις, στις οποίες οφείλεται η μόνωση διαλύονται στο πετρέλαιο. Εάν το πουλί παραμένει στη θάλασσα, το νερό διαπερνά τα φτερά και τα πούπουλα του και εκτοπίζει τον αέρα που είναι εγκλωβισμένος ανάμεσα στα πούπουλα και το δέρμα. Η στιβάδα αέρα παρέχει στο πουλί ελαφρότητα και θερμική μόνωση. Με την απώλειά του τα φτερά διαβρέχονται και τα πουλιά βυθίζονται και πνίγονται. Κι αν ακόμη δεν συμβεί αυτό, η απώλεια της θερμικής μόνωσης, έχει σαν αποτέλεσμα την εξάντληση των αποθεμάτων τροφής σε μια προσπάθεια να διατηρήσουν τη θερμοκρασία του σώματός τους, που συνοδεύεται από υποθερμία και συνήθως το θάνατο. Επίσης τα πουλιά κατά την προσπάθεια τους να καθαρίσουν τα φτερά τους με το ράμφος, προσλαμβάνουν με κατάποση πετρέλαιο, με αποτέλεσμα διαταραχές στο ήπαρ, στα νεφρά και στην αναπαραγωγή.

Λόγω της έκπλυσης και μεταφοράς πετρελαιοειδών όλοι οι υδάτινοι πόροι δέχονται αρκετές ποσότητες αργού και διυλισμένου πετρελαίου από διαρροές και απόβλητα εγκαταστάσεων διύλισης, επεξεργασίας και διανομής πετρελαιοειδών. Από την παραγωγή 3,5 (2001) δισεκατομμυρίων τόνων πετρελαίου που παράγεται κάθε χρόνο, το μισό μεταφέρεται με δεξαμενόπλοια για επεξεργασία. Το 1981, περίπου, 3,2 εκατομμύρια τόνοι πετρελαίου, από ναυτιλιακά ατυχήματα, διαρροές και ρύπανση από πετρελαιοπηγές ρύπαιναν το φυσικό περιβάλλον. Τα μεγαλύτερα ναυτικά ατυχήματα με πετρελαιοφόρα έγιναν το 1983 με το Castillo de Bellver (διαρροή 267.000 τόνοι) και το 1978 με το Amoco Cadiz (234.000 τόνοι). ΄Ένα από τα πιο γνωστά ναυτικά ατυχήματα ήταν η προσάραξη του Exxon Valdez (Prince William Sound, Alaska) στις 24/3/1989 στην Αλάσκα, όπου 11 εκατομμύρια γαλόνια ακατέργαστο πετρέλαιο ρύπαναν 25.000 μίλια παράκτιων περιοχών σε ένα από τα πλέον ευαίσθητα οικοσυστήματα. Ο απολογισμός στα ζώα της περιοχής ήταν οδυνηρός, 36.000 πτηνά πέθαναν, καθώς και μερικές χιλιάδες άλλα ζώα της περιοχής.

Στον πίνακα που ακολουθεί δίνονται οι σημαντικότερες πετρελαιοκηλίδες στην Ελλάδα:



Επισκευτείτε το blog "ΛΙΜΝΗ ΚΟΥΜΟΥΝΔΟΥΡΟΥ" για να δείτε τις επιπτώσεις αυτές στα πουλιά της λίμνης. Η φωτογραφία είναι από εκεί.

Βιβλιογραφία

1) Χημεία Γ’ Γυμνασίου ΟΕΔΒ 2001
2) http://www.greenpeace.org/greece/news/608670/609575
3) http://www.chem.uoa.gr/courses/organiki_1/oikotoxikologia/oiktx_K04.pdf
4) Η ρύπανση των θαλασσών. Κ.Φυτιάνος. UNIVERSITY STOYDIO PRESS, Θεσσαλονίκη 1996